Eron Islom Respublikasi elchisi janob Mohammad Ali Eskandari bilan bo‘lib o‘tgan suhbat haqida hisobot

23.07.2025

2025-yil 22-iyul kuni Eron Islom Respublikasining O'zbekistondagi elchisi janob Mohammad Ali Eskandari bilan suhbat bo'lib o'tdi. Ushbu uchrashuv O'zbekiston Avtomobil Biznesi Assotsiatsiyasi raisi Yusupov Sh.F. tashabbusi bilan, Eron elchixonasida tashkil etildi.

Janob Eskandari Eronning avtomobil sanoati haqida qisqacha ma'lumot berdi hamda mamlakatlarimiz o'rtasida avtomobilsozlik sohasida hamkorlikni rivojlantirishga qiziqish bildirdi.

Elchining fikriga ko'ra, hamkorlik quyidagi yo'nalishlarda rivojlanishi mumkin: avtomobil ehtiyot qismlari va materiallarini o'zaro yetkazib berish, texnologik jihozlar va uskunalar bilan ta'minlash, O'zbekiston hududida 60 foizgacha mahalliylashtirilgan byudjet avtomobillarini yig'ishni tashkil etish. Shuningdek, g'arbiy hamkorlardan farqli ravishda, eronlik kompaniyalar texnik ma'lumotlar va mahalliylashtirish bo'yicha yordamni hech qanday cheklovlarsiz taqdim etishga, qo'shma ishlanmalarni yaratishga va muhandis xodimlar tayyorlashga tayyor ekani alohida ta'kidlandi.

Shuningdek, Eron avtomobil sanoatining mahsulotlari - tayyor avtomobillar hamda yig'ish va servis uchun mo'ljallangan komponentlar va materiallar - g'arbiy muqobillariga nisbatan ancha arzon ekani, sifati esa bir xil standartlarga mos kelishi alohida qayd etildi. Logistika xarajatlari ham ancha qulay: Eron bilan konteyner tashish narxi atigi 2000 AQSH dollarini tashkil etadi.

Yusupov Sh.F. tomonidan eron kompaniyalari bilan avtomobil sanoati sohasida hamkorlik imkoniyatlarini chuqurroq o'rganishga tayyorlik bildirildi.

Janob Eskandari O'zbekiston avtomobil sohasi vakillaridan iborat delegatsiyaning Eronga tashrifini tashkil etishni taklif qildi. U delegatsiyaning Eron kompaniyalari bilan tanishuvi va muzokaralari uchun elchixonaning mas'ul xodimlarini tayinladi, shuningdek, Eronning ABAUzga o'xshash assotsiatsiyasi rahbarini tavsiya qildi.

Assotsiatsiyamiz Eronning tegishli tashkilotlari va tijorat tuzilmalari bilan ehtiyot qismlar, materiallar, butlovchi qismlar yetkazib berish va boshqa yo'nalishlarda hamkorlikni yo'lga qo'yishdan manfaatdor bo'lgan a'zolar uchun tanishuv tashrifini tashkil etishni ko'rib chiqmoqda.

Eron avtomobil sanoati sharhi

Eron avtomobil sanoati - mamlakat iqtisodiyotining eng muhim tarmoqlaridan biridir. Neft-gaz sanoatidan keyin uchinchi faol soha hisoblanib, Eron YAIMining 10 foizini tashkil etadi. Bu sohada 500 mingga yaqin odam (mehnat bozorining taxminan 2,3%) ishlaydi. Tarmoq dvigatelsozlik, ehtiyot qismlar ishlab chiqarish (shu jumladan shina sanoati va avtomobil elektronikasini), texnologik uskunalar ishlab chiqarish (stanoksozlik va robototexnika) yo'nalishlarini qamrab oladi.

Eron avtomobil ishlab chiqarishda to'liq siklni yo'lga qo'yishga muvaffaq bo'lgan. Mamlakatda 14 ta avtomobil kompaniyasi mavjud, jumladan: Iran Khodro Industrial (IKCO), Pars Khodro, SAIPA, Kerman Khodro, Bahman Autos va Kish Khodro.

Hozirda eronlik ishlab chiqaruvchilar yengil avtomobillar, SUV, yuk mashinalari, avtobuslar, mikroavtobuslar va pikaplar kabi olti turdagi transport vositalarini ishlab chiqaradi.

Soha 1970-yillarda industrializatsiya dasturlari orqali jadal rivojlandi. Fransuz kompaniyalari - Peugeot, Renault, Citroën - bilan qo'shma korxonalar tashkil etilgan edi. 1979-yilda sanksiyalar joriy qilingach, ular Eronni tark etdi. Shundan so'ng eron kompaniyalari o'z brendlari ostida ishlab chiqarishni boshladi. 40 yillik izolyatsiyadan so'ng Eron sanoati Yevropa texnologiyalarini ko'chirishdan to'liq mustaqil ishlab chiqarish bosqichiga o'tdi.

Eng yuqori ishlab chiqarish hajmi 2011-yilda qayd etilgan - 1 648 505 dona. So'nggi yillarda sanksiyalar va aholining xarid qobiliyati pasayishi sabab 2024-yilda ishlab chiqarish hajmi 900 000 dona atrofida bo'lgan. Hozirda hukumat bu ko'rsatkichni 1,2 millionga oshirishni, shundan 1 millionini ichki bozorda realizatsiya qilishni rejalashtirmoqda. Ichki bozorda talab bo'lmagan avtomobillar Yaqin Sharq va MDH mamlakatlariga eksport qilinadi.

Misol sifatida Iran Khodro (IKCO) kompaniyasining 2021-yilgi Tara modelini ko'rib chiqish mumkin - bu PSA PF1 platformasiga asoslangan yengil sedan bo'lib, ilgari Peugeot 301 va Citroën C-Elysée modellarida ishlatilgan.

Dvigatel: 1.6 l (113 ot kuchi, 144 Nm), PSA oilasiga mansub, ishonchli va modernizatsiya qilingan. CVVT tizimi bilan jihozlangan.

Baza to'plamida: ABS, elektr oynalar, multimedia tizimi, kruiz-kontrol, shinalardagi bosim nazorati.

To'liq to'plamda: 6 bosqichli avtomat (Aisin litsenziyasi asosida), 4 xavfsizlik yostiqchasi, orqa kamera va parktronik, yorug'lik va yomg'ir datchiklari, haydovchiga yordam beruvchi tizimlar, kalitsiz kirish, multimedia tizimi, isitiluvchi o'rindiqlar, konditsioner.

Tara o'lchamlari: 4519 x 1748 x 1466 mm, g'ildirak bazasi - 2652 mm.

Rossiyadagi rasmiy distribyutorlar Tara avtomobillarini quyidagi narxlarda taklif qilishmoqda: avtomat - 1 590 000 rubl, mexanik - 1 460 000 rubl.

TARA

Ikkinchi yirik kompaniya - Saipa, 1960-yillarda Citroën va Renault avtomobillarini litsenziya asosida ishlab chiqargan. Keyinroq Kia Pride modeli asosida o'zining Saipa Tiba (fors tilida "gazel") nomli modeli yaratilgan. Ushbu 80 ot kuchiga ega avtomobil 2009-yildan beri ishlab chiqarilmoqda. Aksariyati ichki bozor uchun mo'ljallangan.

SAIPA Tiba

Bugungi kunda Eron bozorida ko'plab Xitoy avtomobillari yig'ilmoqda, xususan Chery brendi.

Modiran Vehicle Manufacturing - ilgari Daewoo Matiz yig'gan kompaniya - hozirda Chery Arrizo 5, 6, 7 modellarini yig'moqda.

Fownix kompaniyasi quyidagi modellarni yig'moqda:

• Fownix Arrizo 6 Pro, 8
• Fownix Tiggo 7 Pro, 8
• Fownix Tiggo 8 Pro Hybrid e+
• Fownix FX