Qanday qilib avtomobilni qishga tayyorlash kerak: Ichki yonuv dvigatelli, gibrid va elektromobil egalari uchun ekspert qo‘llanma

19.12.2025

Qish - avtomobil uchun eng katta yuklama davri. Past haroratlar barcha tizimlar ishiga ta'sir qiladi: shinalar va osma qismlardan tortib, akkumulyatorlar va iqlim tizimlarigacha. To'g'ri tayyorgarlik avtomobilning ishonchliligi, tejamkorligi va xavfsizligini saqlab qoladi.

1. Shinalar: qishki xavfsizlikning asosi

To'g'ri tanlangan va sozlangan qishki shinalar - qishga tayyorgarlikdagi eng muhim qadam.

Nima qilish lo`zim:

• Protektor chuqurligini tekshirish: kamida 4 mm, elektromobillar uchun yuqori aylanish momenti sabab 5 mm tavsiya etiladi;
• Rezina yuzasida mikro yoriqlar va “qotib qolish” belgilarini tekshirish;
• Ishlab chiqarilgan sanani tekshirish: 5 mavsumdan eski shinalar o'z xususiyatlarini yo'qota boshlaydi;
• Shina bosimini tekshirish - sovuqda har 10°C pasayishda bosim taxminan 0,1-0,2 bar kamayadi;
• Balansirovkani amalga oshirish.

2. Akkumulyator: qishdagi asosiy muammo manbai

Qishda eng ko'p nosozliklar aynan akkumulyator bilan bog'liq bo'ladi. Biroq tayyorgarlik DVS, gibrid va elektromobillarda turlicha.

DVS dvigatelli avtomobillar

Akkumulyator starter ishga tushishini va barcha tizimlarni quvvat bilan ta'minlaydi.

Tekshirish lozim:

• Kuchlanish (me'yor: 12,3-12,7 V);
• Ishga tushirish toki (CCA);
• Klemmlar tozaligi va holati;
• Generator zaryad kuchlanishi (me'yor: 13,8-14,5 V).

Yaxshi holat belgilari:

• Dvigatel ishonchli ishga tushadi;
• Klemmlarda oksidlanish yo'q;
• Multimetr o'lchovlari me'yorga mos.

Gibrid avtomobillar

Gibridlarda ikki xil batareya mavjud: 12V va yuqori kuchlanishli (HV).

Nimalarga e'tibor berish kerak:

• 12V akkumulyator kuchlanishi 12 V dan past bo'lmasligi;
• Gibrid tizim dasturiy ta'minotini yangilash;
• HV-batareya sovitish ventilyatorlarini tekshirish.

Tekshiruv belgilari:

• Tizimda xatoliklar yo'q;
• 12V batareya yuklamani ushlab turadi;
• HV ventilyatori sokin ishlaydi.

Elektromobillar

EVlarda haroratga eng sezgir qism - yuqori kuchlanishli batareya.

Qilinish lozim:

• HV-batareya holatini (SOH) tekshirish;
• Tarmoqdan oldindan isitish (preheating) funksiyasini sozlash;
• Zaryad porti va kabellarni ko'zdan kechirish;
• Dasturiy ta'minotni yangilash - u ko'pincha qishki rejimni optimallashtiradi.

Yaxshi holat belgilari:

• Quvvat kamayishi haqida xabarlar yo'q;
• Oldindan tayyorlash va isitish ishlaydi;
• Zaryad jarayoni o'z-o'zidan to'xtab qolmaydi.

3. Avtomobildagi suyuqliklar: antifriz va moy

DVS va gibridlarda suyuqliklarning roli elektromobillarga qaraganda ancha muhim.

Antifriz (DVS va gibridlar):

• Servis markazida zichligini areometr bilan tekshirish;
• Muzlash harorati -35°C va undan past bo'lishi kerak;
• Me'yorlarga ko'ra, antifrizni har 3-5 yilda to'liq almashtirish tavsiya etiladi.

Dvigatel moyi (DVS va gibridlar):

• Qish uchun kamroq yopishqoqlikka ega moy tanlash tavsiya etiladi (masalan, 5W-30 o'rniga 0W-20);
• Yozgi moy to'liq chiqarilganiga ishonch hosil qiling.

4. Tormoz tizimi: ko'pincha e'tibordan chetda qoladigan muhim qism

Qishda tormoz yo'li uzayadi, shuning uchun tizim holati alohida ahamiyatga ega.

Servisda tekshiriladi:

• Kolodkalar qalinligi (kamida 3 mm);
• Disklar holati;
• Tormoz suyuqligi darajasi;
• Elektromobillarda - tez-tez rekup­eratsiya sabab tormozlarning “qotib qolmasligi”.

Yaxshi ishlash belgilari:

• Qo'l tormozi qotib qolmaydi;
• Qo'l tormozi tutqichi aniq va ravon ishlaydi.

5. Osma va rul boshqaruvi

Past haroratlar rezina qismlarni quritadi va moylash xususiyatini yomonlashtiradi.

Tavsiya etiladi:

• Sharli tayanchlar holatini tekshirish;
• Amortizatorlarni ko'zdan kechirish;
• SHRUS pilyaniklarining butunligini tekshirish.

6. Kuzov va salonni tayyorlash

Nimalarni qilish kerak:

• Rezina zichlagichlarni silikon bilan moylash;
• Kuzovni himoya mumi bilan qoplash;
• Dvor­niklarni almashtirish;
• Rezina gilamchalar o'rnatish.

Tekshiruv belgilari:

• Zichlagichlar yopishib qolmaydi;
• Dvor­niklar oynada iz qoldirmaydi.

Avtomobil uchun “qishki to'plam”

Avtomobilda doimo bo'lishi tavsiya etiladi:

• Qo'lqop, skrebok va cho'tka;
• Kurak;
• “Prikurivatel” kabeli yoki start-pauerbank;
• Qum solingan idish yoki sirpanishga qarshi lenta;
• Portativ kompressor;
• Elektromobillar uchun - uzaytirgich va zaxira zaryad kabeli.

Avtomobilni qishga tayyorlash - bu bir martalik emas, balki kompleks yondashuv bo'lib, u transport vositasining sovuq sharoitlarga moslashuvini va ishonchliligini ta'minlaydi. Har bir turdagi avtomobilning o'ziga xos jihatlari bor: gibridlar 12V batareya holatiga, elektromobillar HV-batareya haroratiga, DVS avtomobillari esa moy va antifriz sifatiga sezgir.

Qanchalik puxta diagnostika o'tkazsangiz, avtomobilingiz qishning eng sovuq davrini shunchalik ishonchli o'tkazadi.